Menu

Beeldbank Groningen

?

Deze tekst is bestemd ter algemene oriëntatie. Er kunnen geen rechten aan worden ontleend.

Inhoud

Auteursrecht is het recht van de maker (“auteur”) om te beslissen over het al dan niet verveelvoudigen (kopiëren - dupliceren) en/of openbaar maken (publiceren) van zijn/haar werk. Auteursrecht ontstaat vanzelf met het maken van het betreffende werk en hoeft niet geregistreerd te worden. Auteursrecht heeft niet alleen betrekking op boeken en dergelijke, maar op ieder tastbaar resultaat van een oorspronkelijke, creatieve geest; dus ook op brieven, ontwerpen, gedichten, films en foto’s.

Duur

Auteursrecht op een bepaald werk blijft gelden tot 70 jaar na het overlijden van de maker. Is de maker geen natuurlijke persoon maar een instelling of iets dergelijks, dan geldt een periode van 70 jaar gerekend vanaf de eerste openbaarmaking van het werk.

De periode van het auteursrecht is dus minimaal 70 jaar geldig. In het geval dat de maker een natuurlijk persoon is wordt de feitelijke termijn bepaald door de termijn tussen de totstandkoming van het werk en het overlijden van de maker.

Tijdens zijn/haar leven berust het auteursrecht bij de maker. Na zijn/haar overlijden komt het in handen van de erfgenamen. Bij voortijdige bedrijfsbeëindiging gaan de rechten over op de rechtsopvolger(s).

Na het verstrijken van de periode dat het auteursrecht geldt wordt het betreffende werk tot het “publiek domein” gerekend en kunnen er geen rechten meer aan worden ontleend op basis van het auteursrecht.

Enkele voorbeelden

Van een foto die gemaakt is in 1920 en waarvan de maker in 1970 is komen te overlijden, blijft het auteursrecht gelden tot 2040. De auteursrechtperiode duurt in dit geval alles bij elkaar 120 jaar (50 + 70). Van 1970 tot 2040 berust het auteursrecht bij de successievelijke erfgenamen.

Het auteursrecht van een bioscoopjournaal dat Polygoon begin 1930 maakte en bovendien in datzelfde jaar in première liet gaan, duurt precies 70 jaar. Dat houdt in dat dit journaal met ingang van 2001 tot het publiek domein behoort.

Uitzonderingen

In bepaalde situaties is het auteursrecht niet van kracht en kan men dus zonder toestemming van de maker zijn/haar werk verveelvoudigen en/of openbaar maken.

Deze uitzonderingen zijn bij wet bepaald en gelden in de volgende situaties:

  • Citaatrecht: het recht om in het kader van een nieuw werk een fragment uit een bestaand werk te citeren;
  • Thuiskopierecht: het recht om voor eigen gebruik (huiselijke kring) een kopie te maken. Een dergelijke thuiskopie mag niet aan derden worden afgegeven.

Verder geldt dat de auteurswet niet van toepassing is op materiaal afkomstig van de overheid, mits het auteursrecht uitdrukkelijk is voorbehouden.

Schadeclaims

Wanneer u zonder toestemming van de rechthebbende films en/of foto’s verveelvoudigt (kopieert) en/of openbaar maakt, maakt u inbreuk op zijn/haar rechten. U kunt daarvoor aansprakelijk worden gesteld door de rechthebbende(n). Door op dit punt uw zaken goed te regelen kunt u als collectiebeheerder eventuele schadeclaims voorkomen.

Procedure

Zoek uit en leg vast wanneer de film/foto gemaakt is en wie de maker is.

  1. De maker is bekend en leeft nog.
    Neem contact op met de maker en vraag toestemming.
    • Wel toestemming:
      • Leg dit schriftelijk vast.
    • Geen toestemming:
      • Einde oefening. U kunt de films c.q. foto’s alleen “intern” gebruiken, dat wil zeggen niet in de openbaarheid.
  2. De maker is bekend, maar leeft niet meer.
    Ga na wie de erfgenamen zijn en probeer met hen tot overeenstemming te komen.
    • Wel toestemming:
      • Leg dit schriftelijk vast.
    • Geen toestemming:
      • Einde oefening. U kunt de films c.q. foto’s alleen “intern” gebruiken, dat wil zeggen niet in de openbaarheid.
  3. De maker is niet bekend.
    Ga op onderzoek uit en probeer te achterhalen wie de maker en eventueel zijn/haar erfgenamen zijn.
    • Wel resultaat:
      • Zie verder A (indien maker nog leeft) of B (indien maker overleden is).
    • Geen resultaat:
      • Maak een afweging hoeveel risico u loopt bij verveelvoudiging en openbaarmaking.
        • Geen commerciële belangen: gering risico
        • Wel commerciële belangen: groot risico

Met het oog op eventuele claims is het van belang om schriftelijk vast te leggen welke stappen u hebt ondernomen om te achterhalen wie de maker, c.q. de rechthebbende(n) is (zijn).

Nadere informatie

Voor nadere informatie op het gebied van auteursrecht en aanverwante rechten:

www.wikipedia.nl
www.pictoright.nl
www.auteursrecht.nl